Hướng dẫn cách trồng và chăm sóc hoa trạng nguyên (Phần I)

Hoa trạng nguyên có xuất xứ từ Mexico và vùng Trung Mỹ. Cây cao trên 1m, phân cành nhánh nhiều. Lá ở thân dạng bầu dài, chia thùy hay có răng rộng, cuống mập; lá màu xanh đậm, bóng, gân nổi rõ. Lá bao quanh cụm hoa có màu đỏ chói (hoàn toàn đỏ hay chỉ đỏ 1 phần lớn phía gốc, phần đỉnh vẫn màu xanh; có chủng lá bao quanh cụm hoa màu trắng ngà, vàng lợt, hồng, vân hồng, cam, tím … và xoắn). Chén hoa màu xanh nhạt, có một tuyến lớn màu vàng; quả nang tròn.

Hoa trạng nguyên

I. Giới thiệu

Tên tiếng Anh: Poinsettia, Holy of the Night (vì được dùng trang trí vào Giáng Sinh)

Tên khoa học: Euphorbia pulcherrima

Tên tiếng Anh của hoa được đặt theo tên của một đại tá người Mỹ: Joel Roberts Poinsett. Ông vừa là một nhà khoa học, vừa là một người làm vườn lành nghề. Đại tá Poinsett là đại sứ đầu tiên của Mỹ ở Mẽico, quê hương của hoa trạng nguyên, giai đoạn 1825 – 1829. Chính tay ông đã trồng những cây hoa trạng nguyên rồi gửi về Mỹ. Vì vậy trong tiếng Anh người ta gọi hoa bất tử là Poinsettia để tưởng nhớ công lao của ông. Còn từ “Pulcherrima” trong tên khoa học của hoa này có nghĩa là “đẹp nhất”.

Cụm hoa trạng nguyên là phần mọc trên ngọn được bao bọc bởi những lá bắc lớn có màu đỏ tươi. Trạng nguyên rất khó ra hoa lại sau khi đã ra hoa lần đầu khi mua về. Do đó, để chơi được thời gian dài, chúng ta cần biết cách chăm sóc cây hoa trạng nguyên sao cho lâu tàn. Bắt đầu với các đặc tính sinh học:

Về đặc điểm chung: Cây hoa trang nguyên thuộc họ thầu dầu, ra hoa vào mùa xuân. Là loài cây không ưa ẩm ướt.

 Nhiệt độ: Nhiệt độ tốt cho cây hoa trạng nguyên phát triển và đẹp là từ 16 oC đến 22 oC. Nếu nhiệt độ dưới 10 độ, lá rụng và tàn lụi. Hoặc khi nhiệt  độ trên 25 oC thì cây hạn chế sinh trưởng, lá héo úa và chết. Do đó, cần đặt cây dưới nơi bóng râm vào ban ngày và dưới ánh sáng mặt trời vào buổi sáng.

II. Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây con

1. Chọn giống

Như tất cả mọi loại hoa khác việc chọn giống rất quan trọng ảnh hưởng lớn đến chất lượng khi hoa trưởng thành và thu hoạch. Hạt giống hoa trạng nguyên có thể tìm mua tại các vườn kiểng hoặc nơi cung cấp hạt giống hoa. 

2. Chuẩn bị cây con

Khác với các loại hoa trồng chậu khác, trạng nguyên ra hoa không phụ thuộc vào thời điểm trồng mà hoàn toàn phụ thuộc vào độ dài thời gian chiếu sáng trong ngày. Trong điều kiện thường, thời điểm trạng nguyên bắt đầu có phản ứng phân hóa mầm hoa diễn ra vào khoảng giữa của tháng 10 dương lịch (khi thời gian chiếu sáng trong ngày < 11h 45 phút). Kích thước của các chậu hoa to hay nhỏ phụ thuộc vào thời gian trồng dài hay ngắn, màu sắc, độ bền của hoa tùy thuộc vào chế độ dinh dưỡng chăm sóc.

Điều kiện quan trọng số 1 quyết định sự thành bại của sản xuất hoa trạng nguyên là giá thể trồng. Giá thể phải đảm bảo được độ thoáng, giữ ẩm, giữ phân tốt, pH dao động trong khoảng 6- 6,5. Giá thể thường sử dụng trong sản xuất được phối trộn theo tỷ lệ 1/3 xơ dừa + 1/3 rêu (giá thể trồng lan hồ điệp) + 1/3 bọt xốp.

Hoa trạng nguyên được trồng từ cây con nuôi cấy mô hoặc nhân giống bằng ngọn của cây mẹ năm trước. Đối với sản xuất ở quy mô lớn cây giống được sử dụng là cây nuôi cấy mô được nhập về từ Quảng Châu – Trung Quốc vào tháng 6 dương lịch – Đây cũng chính là nguồn cây mẹ để phục vụ cho công tác nhân giống các thế hệ hoa tiếp theo.

Tiêu chuẩn cây mô: cao 7- 10cm, có 4-5 lá, thân cây màu đỏ tím, lá to, dày xanh đậm.

Cây con sau khi nhập về được trồng trong chậu đã

được chuẩn bị giá thể sẵn và được đặt trong hệ thống nhà lưới có lắp đặt hệ thống lưới cắt nắng với độ chắn sáng 30%.

Lưu ý: chậu cây được xếp thẳng hàng thuận lợi cho việc chăm sóc, theo dõi, chuyển cây (dãn cây khi tán cây lớn dần).

 Hàngngày tưới nước nhặt bỏ lá vàng, các chậu cây bị chết. Cây mô sau khi trồng được 10- 15 ngày,cây có 7- 8 lá có thể tiến hành cắt ngọn để nhân giống các thế hệ tiếp theo.

 Kỹ thuật cắt ngọn: dùng dao lam nhỏ cắt ngang đường kính thân cây (để trừa lại trên cây mẹ 3-4 lá để cây mẹ tiếp tục sinh trưởng về sau). Ngọn cây sau khi cắt được nhúng ngay vào dung dịch Benlate 1% sau đó vớt ngay đem giâm trong khay nhựa đã được chuẩn bị giá thể đặt trên các giá đỡ trong hệ thống nhà lưới cắt nắng 50%. Trước khi cắm cây vào giá thể, mỗi một ngọn sẽ được chấm nhẹ một lớp bột kích thích ra rễ, một mặt có tác dụng làm lành vết thương của cây một mặt khác thúc đẩy nhanh quá trình tạo callus làm rễ mới nhanh chóng xuất hiện.

Chăm sóc: hàng ngày tiến hành phun mù đảm bảo nhiệt độ và độ ẩm cho quá trình hình thành rễ diễn ra thuận lợi. Sau khoảng 7 ngày lá mới xuất hiện, cũng chính là thời điểm rễ mới hình thành, 5- 7 ngày sau có thể đưa cây con hoàn chỉnh ra trồng vào chậu.

(Còn tiếp(
Nguồn; Farmvina