MÙA HOA XOAN

Sớm nay vô tình gặp những cánh hoa xoan tím nhạt rụng trên lối nhỏ. Tôi bất chợt giật mình nao nao hoài niệm về tuổi thơ xa lắc và hình ảnh quê nhà có những cây xoan cứ độ xuân về là hoa vương đầy ngõ nhỏ, một loài hoa quê bình dị mà sâu lắng.

Hoa xoan có nhiều tên gọi khác tùy theo vùng miền: Hoa sầu đông, hoa thầu đâu... Quê tôi gọi là hoa xoan, cây xoan dẻo dai, chất phác, khỏe khoắn mộc mạc như người dân quê một nắng hai sương. Tuổi thơ tôi mẹ vẫn thường bảo hái lá xoan để dấm chuối, dấm mít cho nhanh chín, hoặc tắm cho trẻ em khi rôm sảy,…gỗ xoan tốt, ít bị biến dạng, nếu ngâm nước kỹ sẽ tránh được mối mọt, nông dân thường làm nhà gỗ xoan. Có câu (nhà gỗ xoan quan tiến sỹ) để chỉ về giá trị của gỗ xoan.

Mùa đông cây rụng lá, trơ trọi khẳng khiu gầy guộc. Sang xuân những cây xoan nảy lộc nở hoa nhanh đến ngỡ ngàng. Hoa xoan bình dị khiêm nhường, không đua sắc, cũng không ngát hương như nhiều loài hoa khác, hoa có màu trắng nhẹ nhàng, màu tím biêng biếc, lại nở trên cao nên ít ai để ý…

Màu trắng tím hoa xoan cho ta liên tưởng về người con gái thôn quê mộc mạc, bình dị, hiền lành, hồn nhiên và trong sáng. Hoa xoan kết lại thành từng chùm lớn như những áng mây bồng bềnh, lững lơ giữa trời, huyền ảo mơ màng, hư hư, thực thực. Cánh hoa xoan nhỏ nhắn, xinh xắn, lẫn trong mưa bụi, gặp gió xuân rơi rụng rải đầy trên những lối đi, vương trên mái tóc người thôn nữ.

Hoa xoan nở rộ khi xuân sang nhưng cũng chóng tàn nên người ta còn gọi với một tên khác nghe buồn man mác là hoa sương khói. Bình dị khiêm nhường và dân dã thế, nhưng hoa xoan làm lay động bao tâm hồn thi sỹ để cho ra đời những bài thơ bài hát tuyệt vời viết về hoa xoan như; Mưa Xuân của Nhà thơ Nguyễn Bính; Mùa Hoa Xoan của Nhà thơ Ngọc Mai (Hà Tĩnh). Ca khúc Hoa Xoan Bên Thềm Cũ của Nhạc sỹ Tuấn Khanh...

Bao nhiêu năm xa nhà đi đến nhiều miền quê nhưng mỗi khi nhìn thấy hoa xoan là lại thấy nhớ quê mình đến nao lòng. Ngày nay cuộc sống nhiều lo toan bận rộn, chắc cũng chẳng có mấy ai còn có thời gian mà tri âm với hoa xoan và nhà bê tông cốt thép cũng đã làm cho cây xoan không còn được trọng dụng và quý giá như xưa.

Nhưng với tôi hoa xoan mãi luôn cho tôi hoài niệm trong ký ức tuổi thơ những kỷ niệm vui buồn, mỗi độ xuân về hình ảnh hoa xoan lại làm cho lòng tôi trào dâng cảm xúc.

Theo: Nghị Hoang Trinh